Vector (overbrenger van ziekten)

Uiterlijk naar zijbalk verplaatsen verbergen

Een vector is in de biologie een organisme dat ziekteverwekkers of parasieten kan overbrengen van de ene gastheer (dier of plant) naar de andere. De vector is dus niet zelf de veroorzaker van ziekten, maar zorgt dat het ziekmakende organisme wordt overgedragen. De vector hoeft zelf niet geïnfecteerd te worden door deze ziekteverwekkers, maar het kan wel: in dat geval is de vector gastheer of tussengastheer voor de parasiet.

vector ziekte verwekker (tussen)gastheer/slachtoffer
denguemug
Aedes aegypti
dengue of knokkelkoorts flavivirus mens
teek Frühsommer-Meningoenzephalitis Tick-Borne Encephalitis Virus mens
schapenteek
Ixodes ricinus
lymeziekte (borreliose) Borrelia burgdorferi mens
rattenvlo builenpest Yersinia pestis mens
tseetseevlieg
Glossina
slaapziekte of trypanosomiasis Trypanosoma gambiense mens, vee
malariamuggen
Anopheles
malaria Plasmodium falciparum
en andere
mens
kriebelmuggen
Simulium
onchocerciase Onchocerca volvulus mens
Grote iepenspintkever
Scolytus scolytus
iepziekte Ophiostoma ulmi
(een schimmel)
iep

Zie ook

· · Sjabloon bewerken Levenscyclus en voortplanting van organismen
Ongeslachtelijke voortplanting:apomixis · automixie · binaire deling · maagdelijke voortplanting · parthenogenese · vegetatieve vermeerdering · knopvorming
Geslachtelijke voortplanting:mannelijk (♂) · vrouwelijk (♀) · eenslachtig · tweeslachtig (⚥) · geslachtsverdeling · eenhuizig (dichogamie · protandrie · protogynie) · tweehuizig
Metamorfose:gedaanteverwisseling (volledige gedaanteverwisseling - onvolledige gedaanteverwisseling) · ei · imago · instar · larve · nimf · pop · subimago · vervelling
Parasitisme:ectoparasiet · endoparasiet · gastheer · gastheerwisseling · infestatie · parasiet · tussengastheer · tussenwaardplant · vector · waard · waardplant
Mijlpalen van de levenscyclus:meiose, reductiedelinggameet (eicel, zaadcel) ⇒ bevruchting « plasmogamiekaryogamie » ⇒ zygote
Generatiewisseling:monogenetische cyclus · digenetische cyclus · trigenetische cyclus · gametofoor · gametofyt · gametogenese · generatie · spore · sporofyt · voorkiem
Kernfasewisseling:dikaryon · diplofase · diplohaplofasische · diplohaplont · diplofasische cyclus · diplont · diploïdie · haplofase · haploïdie · kernfase · haplofasische cyclus · haplont · heterofasische cyclus
Meiotische deling:gametische meiose · intermediaire of sporische meiose · zygotische meiose
Ploïdie:haploïdie · diploïdie · diploïdisatie · fractionatie · triploïdie · tetraploïdie · hexaploïdie · octoploïdie · euploïdie (alloploïdie · autoploïdie) · aneuploïdie
Afwisseling van individuen:haplobiont · diplobiont
Verdere:levenscyclus (zaadplanten) · levensfase · chronologie van de menselijke zwangerschapsontwikkeling · embryogenese