Provinciale Statenverkiezingen 1919

Vandaag betreden we een fascinerende wereld, die ons de mogelijkheid geeft om Provinciale Statenverkiezingen 1919 vanuit een compleet nieuw perspectief te verkennen en ontdekken. Provinciale Statenverkiezingen 1919 is een onderwerp dat de aandacht heeft getrokken van miljoenen mensen over de hele wereld, vanwege de historische, culturele of wetenschappelijke relevantie ervan. In dit artikel zullen we diep ingaan op Provinciale Statenverkiezingen 1919, waarbij we de oorsprong ervan, de impact ervan op de hedendaagse samenleving en mogelijke implicaties voor de toekomst onderzoeken. Ga met ons mee op deze ontdekkings- en leerreis, terwijl we de mysteries en wonderen ontrafelen die Provinciale Statenverkiezingen 1919 voor ons in petto heeft.

Provinciale Statenverkiezingen 1919
Datum 31 maart - 10 april 1919
Land Vlag van Nederland Nederland
Opvolging verkiezingen
← 1916     1923 →
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Nederland

De Provinciale Statenverkiezingen 1919 waren Nederlandse verkiezingen die in maart en april 1919 werden gehouden voor de leden van Provinciale Staten in elf provincies. In Limburg werden de verkiezingen gehouden op 31 maart, in Groningen op 2 april, in Friesland, Overijssel, Noord-Holland en Noord-Brabant op 3 april, in Drenthe op 4 april, in Zuid-Holland en Zeeland op 9 april en in Gelderland en Utrecht op 10 april.

Deze verkiezingen waren, na een wijziging van de Grondwet en de Kieswet, de eerste verkiezingen voor Provinciale Staten waarbij alle leden van de Staten tegelijk gekozen werden voor een periode van vier jaar. Voordien werd om de drie jaar een derde deel van de Staten vernieuwd, waarbij de zittingsperiode van een lid negen jaar was. Tevens werd bij deze verkiezingen het districtenstelsel vervangen door het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

Aanloop

Campagneposter van de SDAP, ontworpen door Albert Hahn jr.

Om stemgerechtigd te zijn diende men de Nederlandse nationaliteit te hebben, op de dag van de stemming ten minste 23 jaar oud te zijn en op de dag van de kandidaatstelling te wonen in de provincie waarvoor de verkiezing plaatsvond. Nederlanders die in het buitenland woonden en niet ingeschreven stonden in een Nederlandse gemeente hadden geen stemrecht bij deze verkiezingen.

Dit was de laatste verkiezing voor Provinciale Staten waarbij vrouwen nog geen actief kiesrecht hadden.


Uitslagen

Opkomst

1916 1919
# stemmen # stemmen
Geldige stemmen niet bekend 2.603.324

Landelijk overzicht

Zetelverdeling Provinciale Staten
Partij 1916 1919 verschil
Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen 172 183 +11 
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij   68 117 +49 
Anti-Revolutionaire Partij   96   86 -10 
Christelijk-Historische Unie   46   53 +7
Liberale Unie 125   50 -75 
Vrijzinnig Democratische Bond   47   44 -3
Bond van Vrije Liberalen   30   22 -8
Economische Bond    4   11 +7 
Communistische Partij Holland -    7 +7 
Staatkundig Gereformeerde Partij -    3 +3 
Christelijk-Sociale Partij   1    3 +2 
Socialistische Partij -    2 +2 
Christen-Democratische Partij -    2 +2 
Middenstandspartij -    2 +2 
Plattelandersbond -    1 +1 
Algemeene Staatspartij -    1 +1 
ARP/CHU[1] -    1 +1 
provinciale partijen     1    2 +1 
totaal 590 590 0

Uitslagen per provincie naar partij

Provincie Aantal zetels per partij
AB SDAP ARP CHU LU VDB BVL EB CPH SGP CSP SP CDP MP PB ASP overige totaal
Groningen 3 14 9 3 4 9 1 - 2 - - - - - - - 0 45
Friesland 3 14 12 8 7[2] 3 - 1 0 - 1 - - - - - 1[3] 50
Drenthe 2 8 7 3 7 6 - 1 - - - - - 0 - - 1[4] 35
Overijssel 13 8 6 6 3 2 3 2 1 1 1 0 - - 1 - 0 47
Gelderland 19 11 9 7 4 4 5 2 0 - 1 0 - - 0 - 0 62
Utrecht 12 8 8 5 2 2 4 - 0 - 0 - - 0 - - - 41
Noord-Holland 18 20 6 7 7 8 2 2 2 - 0 2 2 1 - - 0 77
Zuid-Holland 17 21 17 8 6 3 4 2 2 - 0 - - 1 0 1 - 82
Zeeland 8 5 9 4 9 3 2 - 0 2 - - - - - - - 42
Noord-Brabant 51 4 3 2 1 2 1 - 0 - - - - - - - 0 64
Limburg 37 4 1[1] - 2 - 1 0 - - - - - - - - 45
totaal 183 117 86 53 50 44 22 11 7 3 3 2 2 2 1 1 2 590
1[1]

Een "-" in de tabel betekent dat de betreffende partij bij de verkiezingen van 1919 in de betrokken provincie geen kandidatenlijst heeft ingediend.

Eerste Kamerverkiezingen

Zie Eerste Kamerverkiezingen 1919 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De leden van Provinciale Staten kozen op 8 juli 1919 bij Eerste Kamerverkiezingen in tien kiesgroepen[5] 17 nieuwe leden van de Eerste Kamer.

Zie Eerste Kamerverkiezingen 1922 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De leden van Provinciale Staten kozen op 22 juni 1922 in elf kiesgroepen[5] naar provincie een geheel nieuwe Eerste Kamer.

Provinciale Statenverkiezingen zijn daarmee behalve provinciaal ook nationaal van belang.