Ham (België)

**Ham**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Limburg
Arrondissement	Hasselt
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	onbekend
Coördinaten	51° 6' NB, 5° 9' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	onbekend
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	onbekend
Buitenlanders	onbekend% (01/01/2024)
Economie
Gemiddeld inkomen	22.913 euro/inw. (2022)
Werkloosheidsgraad	4,8% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 3945; 3945	Deelgemeente; Kwaadmechelen; Oostham
Zonenummer	013 - 011
NIS-code	71069
Politiezone	]
Hulpverleningszone	]
Website	www.ham.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Hasselt; in de provincie Limburg
Portaal	België

Ham is een voormalige gemeente in de provincie Limburg in België en behoorde tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Beringen. Ze telde ruim 11.000 inwoners. Vanaf 1 januari 2025 gaan Ham en Tessenderlo samen verder onder de fusienaam Tessenderlo-Ham.

Geschiedenis

Vondsten van vuurstenen en lemmers, afslagen en andere gebruiksvoorwerpen tonen aan dat er -op de plek die Ham nu is- al mensen woonden rond de jaren 3000 tot 1500 voor Christus.^[1]

Het gebied maakte historisch deel uit van de heerlijkheid Ham. De eerste vermelding van die heerlijkheid dateert van 785. Daonatus vermeldde Ham in Vita Sancti Trudonis, het verhaal over de heilige Trudo. In de Vita staat onder andere hoe hofmeier Pepijn van Herstal al zijn geld aan Ochinsala (Eksel) en Ham opdroeg. Een soortgelijk verhaal is eveneens terug te vinden in de geschriften van Theodoricus.^[1]

De stichting van de Abdij van Averbode in 1135 had een gunstige invloed op Oostham, aangezien deze nieuwe abdij aldaar verschillende eigendommen bezat.^[1]

In 1365 werd Ham onderricht aan het heerschap van Gerard van Ailly.^[1]

Geografie

Bodemkundig en volkskundig maken Kwaadmechelen en Oostham deel uit van de Zuiderkempen.

Kernen

De fusiegemeente Ham telt twee deelgemeenten. In Kwaadmechelen liggen verder nog de kerkdorpen Genebos en Genendijk.

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Oostham	16,45	5.347	325	71069A
2	Kwaadmechelen	16,34	5.628	344	71069B

Demografie

Demografische ontwikkeling

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	8.808	100,0
1993	8.874	100,7
1994	8.891	100,9
1995	8.913	101,2
1996	8.966	101,8
1997	9.035	102,6
1998	9.180	104,2
1999	9.284	105,4
2000	9.326	105,9
2001	9.392	106,6
2002	9.387	106,6
2003	9.530	108,2
2004	9.574	108,7
2005	9.627	109,3
2006	9.705	110,2
2007	9.824	111,5
2008	9.975	113,2
2009	10.093	114,6
2010	10.235	116,2
2011	10.375	117,8
2012	10.393	118,0
2013	10.473	118,9
2014	10.574	120,0
2015	10.617	120,5
2016	10.618	120,5
2017	10.733	121,9
2018	10.824	122,9
2019	10.897	123,7
2020	10.977	124,6
2021	11.031	125,2
2022	11.163	126,7
2023	11.337	128,7
2024	11.338	128,7

Politiek

Structuur

De gemeente Ham ligt in het kieskanton Beringen (dewelke hetzelfde is als het provinciedistrict Beringen), het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Ham		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen	Limburg	Hasselt			Ham
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Limburg				Hasselt-Tongeren-Maaseik	Beringen	Beringen	Ham
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

Lijst van burgemeesters

Periode		Naam burgemeester
	1977 - 1988	Leo De Jonghe (CVP)
	1989 - 2000	Georges Michiels^[3] (VLD)
	2001 - 2019	Dirk De Vis^[4] (CD&V)
	2020 -2024	Marc Heselmans (CD&V)

Legislatuur 2019-2024

Burgemeester werd eerst Dirk De Vis (CD&V), die op 1 januari 2020 werd opgevolgd door zijn partijgenoot Marc Heselmans. Beiden leidden een coalitie bestaande uit CD&V en Open Vld. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 21 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2018

Partij of kartel		10-10-1976^[5]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[6]		14-10-2012^[7]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	19	%	19	%	19	%	19	%	21	%	21	%	21	%	21
	CVP¹/ CD&V²	47,61¹	11	38,88¹	8	26,78¹	6	32,28¹	7	28,87¹	7	39,35²	9	38,08²	9	32,8²	8
	SP¹/ sp.a-Groen!^A/ PRO HAM^B/ sp.a²	18,58¹	3	18,99¹	3	18,84¹	3	14,62¹	2	16,4¹	3	16,85^A	3	13,63^B	2	10,5²	2
	Agalev¹/ DOEN²/ sp.a-Groen!^A/ PRO HAM^B/ Groen³	-		-		9,78¹	1	9,29²	1	7,68¹	1	16,85^A	3	13,63^B	2	6,7³	1
	Gem. Bel.¹/ PVV¹²/ VLD²³/ VLD-VIVANT³⁴/ Open Vld⁴⁵	26,56¹	5	25,77¹	5	40,69²	9	43,8³	9	32,72³	8	27,29⁴	6	21,57⁵	5	25,1⁵	6
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		-		-		14,34¹	2	16,50²	3	7,37²	1	12,0²	2
	VU¹/ N-VA²	-		-		3,91¹	0	-		-		-		19,35²	4	12,8²	2
	INSPRK	-		16,36	3	-		-		-		-		-		-
	KVB	7,24	0	-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		5255		5870		6219		6334		6843		7305		7505		7885
Opkomst %						96,85		95,88		94,53		95,83		92,86		93,4
Blanco en ongeldig %		4,36		4,92		5,11		5,72		5,44		5,35		4,17		4,8

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
Zie voor resultaten in 2024 en later op Tessenderlo-Ham.

Bezienswaardigheden

De voornaamste bezienswaardigheden zijn :

De 10de-eeuwse toren van de Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk te Oostham (de oudste kerktoren van de Benelux)
De 17de-eeuwse pastorie van Oostham
In Oostham bezat de aanzienlijke adellijke familie Van Hoensbroeck vroeger een kasteel (gesloopt in 1834). Het wapen van deze familie is thans nog het wapen van de gemeente Ham.
Het beschermde landschap De Rammelaars is een uitgestrekt systeem van grachten, beken en percelingspatronen. Sinds de 19de eeuw is het onaangetast gebleven en heeft dan ook een tamelijk unieke status in Vlaanderen.

Cultuur

Evenementen

Jaarlijks vindt in Ham het Folkfestival Ham plaats, een openluchtfestival dat een podium brengt in het folk genre. De eerste editie vond plaats in 1996. Elk jaar komen hier ongeveer 1500 bezoekers.

In april organiseert de gemeentelijke dienst Cultuur en Toerisme de jaarlijkse garageverkoop, waarbij oude spullen aan een zacht prijsje verkocht worden. Begin juni volgt er dan weer de Drieprovinciënroute met het mooiste van 3 provincies in één fietstocht. Dit fietsgebeuren verloopt in samenwerking met de omliggende steden en gemeenten Tessenderlo, Beringen, Meerhout, Laakdal en Diest.

In september vindt steeds de Openstraatdag plaats. Jaarlijks wordt de Rijksweg tussen Kwaadmechelen en Oostham verkeersvrij gemaakt en zijn er allerlei activiteiten, waar duizenden mensen aan deelnemen. In juli wordt in Ham het evenement FermWerm gehouden (de opvolger van de vroegere Waajfeesten), voorafgegaan door Technosoccer. In december staat dan nog het winterevenement BraKaad op de agenda, gevolgd door het kerstconcert in de Onze-Lieve-Vrouw Geboortekerk te Oostham.