In de wereld van vandaag is Stamboek een onderwerp van constante belangstelling en discussie geworden. Of het nu vanwege zijn impact op de samenleving, zijn historische relevantie of zijn invloed op verschillende gebieden is, Stamboek heeft de aandacht getrokken van academici, specialisten en het grote publiek. In de loop der jaren is de studie en analyse van Stamboek verdiept, in een poging de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen ervan te begrijpen. Dit artikel probeert een algemeen en compleet overzicht te bieden van Stamboek, waarbij de verschillende aspecten ervan vanuit een objectief en analytisch perspectief worden behandeld. Vanaf de oorsprong tot de implicatie ervan vandaag de dag zullen de verschillende facetten van Stamboek worden onderzocht, om de lezer een dieper en preciezer inzicht te geven in dit onderwerp van universele relevantie.
Een stamboek is een lijst met gegevens en afstammingen van dieren. Bij vermelding van runderen hierin spreekt men van stamboekvee. Men onderscheidt een gesloten en open stamboek. Het gesloten bevat alleen de geregistreerde dieren en de open versie bevat ook dieren van onbekende afstamming.
In Nederland en België kent men voor de meeste huisdieren een open stamboek. De beste dieren, gekeurd door keurmeesters, worden geregistreerd in een hulpstamboek of register, waarna de nakomelingen hiervan in het stamboek kunnen worden opgenomen. Opgenomen worden het signalement, de lichaamsmaten en productiecijfers. Bij runderen is daar vaak nog een vlektekening bijgevoegd.
Geboorten van jongvee worden bijgehouden in het jongveeboek. Wanneer deze registers een aantal jaren beslaan, kan men spreken van een pedigree (de afstammingslijst), waarin ook ouders en grootouders zijn vermeld. Het stamboek kan ook informatie bevatten op genetisch gebied.
Voorbeelden van Nederlandse stamboekorganisaties, waarbij de afstamming van dieren worden geregistreerd zijn: