Scherpenisse

In dit artikel zullen we de fascinerende wereld van Scherpenisse verkennen. Vanaf het ontstaan ​​tot aan de impact ervan op de hedendaagse samenleving heeft Scherpenisse een fundamentele rol gespeeld in de menselijke geschiedenis. Door de jaren heen heeft het debat aangewakkerd, technologische vooruitgang geïnspireerd en het onderwerp geweest van talloze studies en onderzoek. Via dit artikel zullen we de verschillende aspecten ontdekken die Scherpenisse zo'n relevant onderwerp maken en het waard zijn om diepgaand onderzocht te worden.

Scherpenisse
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Scherpenisse (Zeeland)
Scherpenisse
Situering
Provincie Vlag Zeeland Zeeland
Gemeente Vlag Tholen Tholen
Coördinaten 51° 33′ NB, 4° 6′ OL
Algemeen
Oppervlakte 9,98[1] km²
- land 9,37[1] km²
- water 0,62[1] km²
Inwoners
(2023-01-01) 		1.870[1]
(187 inw./km²)
Woning­voorraad 728 woningen[1]
Overig
Woonplaats­code 2073
Detailkaart
Kaart van Scherpenisse
Scherpenisse in de gemeente Tholen
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Scherpenisse is een dorp in de gemeente Tholen in de Nederlandse provincie Zeeland. Het dorp telde in 2023 1.870 inwoners. Scherpenisse vormde tot 1971 een zelfstandige gemeente waartoe ook Westkerke en Gorishoek behoorden. Scherpenisse ligt westelijk van Poortvliet en oostelijk van Sint-Maartensdijk.

Geschiedenis

De naam Scherpenisse wordt in 1203 voor het eerst vermeld als Scarpenesse. Hierbij is "nisse" een ander woord voor landtong, "scherpe" betekent scherp, afgeleid van het Germaanse woord skarpa: een langgerekt in het water uitstekend stuk grond. Het valt echter niet uit te sluiten dat Scarpe de naam van een persoon was.[2]

Scherpenisse was een van de vijf eilanden die samen het eiland Tholen zouden vormen. Het dorp ontstond bij een afgedamde zijgeul van de Oosterschelde. Door overstromingen en dijkvallen heeft men tussen 1623 en 1826 ongeveer 250 hectare grond aan de zee moeten prijsgeven, en is de zeedijk ongeveer 500 meter opgeschoven,[3] Het restant van de eerdere dijk is nog altijd zichtbaar bij het lichtbaken aan Gorishoek.

In 1816 wordt de gemeente Westkerke opgeheven en bij Scherpenisse gevoegd.

Als gevolg van de watersnood van 1953, waarbij Scherpenisse gespaard bleef, is de Pluimpot waarover het dorp via water te bereiken was, in 1957 bij Gorishoek afgedamd.

Vlag

Zie Vlag van Scherpenisse voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De vlag bestaat uit zeven blauwe en witte banen met in de broektop het gemeentewapen. De vlag is vermoedelijk in 1938 in gebruik genomen maar nooit officieel vastgesteld als gemeentevlag.

Kerkelijk

Scherpenisse heeft over het algemeen een behoudende, grotendeels protestants-christelijke, signatuur. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 behaalde de SGP 47,4 % van de stemmen in stembureau Sassegrave, het enige stembureau in het dorp. De op één na meest gekozen partij was de PVV met 10,2 %. In Scherpenisse zijn drie kerkelijke gemeenten:

Bezienswaardigheden

  • De Hervormde kerk, of Dorpskerk, in late Brabantse gotiekstijl stamt uit de 15e en 16e eeuw en was oorspronkelijk gewijd aan de maagd Maria. Van wat van 1462 tot 1753 een indrukwekkende kruisbasiliek was, is sindsdien alleen de toren en het schip overgebleven. Waarschijnlijk doordat tijdens de bouw de toren begon te zakken, heeft deze nooit de oorspronkelijk bedoelde hoogte gekregen. In de Dorpskerk zijn diverse oude elementen te zien. Ook bezit deze kerk een fraai orgel.
  • Korenmolen De Korenbloem is gebouwd in 1872.
  • Blikvanger in het dorp is de, 51 meter hoge, watertoren uit 1922.
  • Het oude kerkhof is gelegen rond de oude dorpskerk. Achter het oude kerkhof is in 1926 de huidige, algemene, begraafplaats aangelegd. Op het oude kerkhof dateren de oudste graven van eind 1800 en begin 1900. Aan de achterzijde van de dorpskerk is bijvoorbeeld de ranke grafzerk van de voormalig burgemeester van Scherpenisse, Cornelis David Bolier († 1905) te vinden. Aan de andere zijde van de kerk is op het oude kerkhof een aaneengesloten rij graven van de familie Kleppe te vinden. Hier is o.a. ook de burgemeester van Scherpenisse, Dingenus Kleppe (1865-1920) begraven.
  • De kerk van de Gereformeerde Gemeente aan de Schoolstraat is een modern gebouw met dakruiter, gebouwd rond 1980 naast de oude kerk uit circa 1880, die nu als verenigingsgebouw in gebruik is en vroeger als kolenschuur dienstdeed.
  • Het voormalig raadhuis aan de Hoge Markt, is een diep en onderkelderd pand met overhuifd gevelklokje en een dakruiter met wijzerplaten. Dit raadhuis is gebouwd in de stijl van het maniërisme en kwam in 1594 tot stand dankzij een gift van Maria van Nassau. De plint, de hoekblokken en de kruisvensters in de zijgevel zijn van natuursteen. In 1847 heeft men de trapgevels en de bovenverdieping afgebroken, evenals de bovenkant van de traptoren aan de achterzijde. Uit die tijd dateren het bordes en de dakruiter. Bij de restauratie van 1981-'82 zijn de kruisvensters in de zijgevel gereconstrueerd en is de traptoren gedeeltelijk herbouwd. De vensters in de voorgevel hebben hun 19de-eeuwse vorm behouden.[4]

Geboren

Zie ook

Zie de categorie Scherpenisse van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.