Tegenwoordig is Merkeldag een onderwerp dat grote belangstelling en debat in de samenleving oproept. Sinds zijn opkomst heeft Merkeldag de aandacht getrokken van experts en het grote publiek, waardoor discussies en controverses zijn ontstaan over het belang en de impact ervan op verschillende gebieden. Of het nu vanwege zijn historische relevantie, zijn impact op het dagelijks leven of zijn betrokkenheid bij actuele kwesties is Merkeldag een onderwerp van onvermijdelijk belang geworden voor degenen die de complexiteit van de hedendaagse wereld willen begrijpen. In dit artikel zullen we verschillende aspecten onderzoeken die verband houden met Merkeldag, de invloed ervan analyseren en verschillende perspectieven bieden die uitnodigen tot reflectie en kritische analyse.
Merkeldag, ook lotdag, is de aanduiding voor een dag die in het volksgeloof bijzonder belangrijk is voor het lot van de mens of het weer.[1] Het weer op een merkeldag is in dat geval bepalend voor de rest van de periode. Bij merkeldagen horen dan ook een of meer weerspreuken. Deze vermelden veelal ook de heilige die volgens de heiligenkalender van de Katholieke Kerk zijn of haar naamdag heeft op de betreffende dag.
Enkele merkeldagen zijn:
Datum | Merkeldag | Spreuk (zie betreffende lemma voor meer spreuken) |
20 januari | Sint-Sebastiaan | Vriezen op Sint-Sebastiaan, is op Lichtmis gedaan. |
2 februari | Heilige maagd Maria | Na lichtmis valt de sneeuw op hete steen. |
14 februari | Sint-Valentijn | Is de aarde met Sint-Valentijn in het wit gehuld, dan zijn de weiden en akkers met vreugde vervuld. |
17 maart | Sint-Geertruide | Met Sint-Geertruid komt de warmte de grond uit. |
20 juli | Sint-Margriet | Regent het op Sint-Margriet, dan krijgen we zes weken een natten tied.[2] |
1 november | Allerheiligen | Allerheiligen is een waterken of een winterken. |
2 november | Allerzielen | Allerzielen zonder vuur, spaart geen brandhout uit de schuur. |
11 november | Sint-Maarten | Nevels in Sint-Maartensnacht, maken de winter kort en zacht. |
25 november | Sint-Catharina | Vriest het op Sint-Katrien, dan vriest het nog zes weken nadien. |
30 november | Sint-Andries | Als Sint-Andries onder sneeuw moet bukken, zal het volgend jaar geen koren lukken.[3] |