Huis (woning)

Uiterlijk naar zijbalk verplaatsen verbergen Rijtjeshuizen Hoekwoning Traditionele houten woning in het dorp Kaborno, Polen

Een huis, woning of (Vlaams) woonst is een bouwwerk waarin mensen kunnen wonen. Hier gaat het om een (deel van een) gebouw dat muren rondom een binnenruimte heeft, evenals een dak. Een huis biedt bescherming tegen neerslag, wind, extreme temperaturen en tegen mogelijk binnendringende mensen of dieren. De binnenruimte in het huis is meestal verdeeld in verschillende kamers waaronder een keuken. Veel huizen hebben ook een gang, een trap, een zolder of een kelder. Vaak hebben mensen bij het huis een tuin of een erf. Luxueuzere huizen hebben een garage, of zelfs een bijkeuken.

Een huis heeft ten minste één ingang, meestal in de vorm van een deur of een poort. In Nederland worden via het bouwbesluit allerlei eisen aan een woning gesteld. Zo moet het toilet vanuit de woonkamer via tenminste twee deuren bereikt worden.

In de westerse wereld besteden mensen doorgaans veel tijd en geld aan hun woning. Niet alleen wordt het vaak fraai ingericht en goed onderhouden (het schoonmaken wordt huishouden genoemd), er wordt ook veelvuldig verbouwd, waarbij bijvoorbeeld de keuken of badkamer wordt vernieuwd of een uitbouw wordt aangebouwd, bijvoorbeeld een serre.

In Nederland zijn er (anno 2010) 7,1 miljoen zelfstandige woningen.

Een huis uit de Middeleeuwen in het Archeon Traditioneel Batak-huis in Noord-Sumatra, Indonesië Krotwoningen aan de Maas bij Leeuwen (1927)

Soorten huizen

Er bestaan drie typen huizen naar de manier van bouwen:

Er bestaan ook typen huizen naar het stapelen van woningen boven elkaar:

Appartementen bevinden zich meestal in een flatgebouw, maar kunnen zich ook bevinden in een omgebouwd ouder en groter woongebouw.

Verschillende typen huizen zijn:

Naar het type bewoning worden huizen onderscheiden in eengezinswoningen, de meest voorkomende soort woning in Nederland en België, waar één gezin het gehele huis bewoont. Voor studerende jongeren bestaat de studentenflat, een over het algemeen groot gebouw met verschillende kamers die samen een keuken delen. Bejaarden wonen soms in een verzorgingshuis dat oppervlakkig lijkt op een studentenflat, maar meer grote gemeenschappelijke ruimtes bevat, zodat er gemeenschappelijk gegeten kan worden. Vaak is er ook een recreatiezaal. Voor vakanties bestaan er vakantiehuisjes of recreatiebungalows.

Naar eigendom wordt onderscheid gemaakt tussen een koophuis, dat door de eigenaar bewoond wordt, en het huurhuis, dat door de bewoner gehuurd wordt van een (groot)eigenaar. Om een huis te kopen sluiten veel mensen een lening af, vaak een hypothecaire lening. Een huurhuis wordt soms verhuurd door een huisjesmelker, maar in Nederland vaker door een woningcorporatie of een beleggingsmaatschappij.

Met 'huis' wordt ook wel een groot gebouw bedoeld dat eigenlijk een kasteel of paleis is, zoals Huis Doorn, Huis ter Duin of Huis ten Bosch.

Huis naar materiaal

Een huis in Venezuela (2007) Een geprefabriceerd huis

De eerste huizen zijn waarschijnlijk gebouwd van leem dat op gevlochten dunne houtstammen, tenen genoemd, werd aangebracht. Later kwamen er geheel houten huizen van gezaagde planken, en nog later werden huizen van baksteen gebouwd. In zuidelijk Nederland en België worden ook wel huizen van natuursteen gebouwd. Tegenwoordig zijn huizen vaak gebouwd met beton. Op plaatsen waar drassige grond voorkomt wordt veel gebruikgemaakt van houtskeletbouw (wanden en vloeren van houten frames met daarin isolatiemateriaal en afgewerkt met gevelbekleding). Dit alles omdat er anders een veel draagkrachtigere fundering moet worden aangelegd. Maar bouwen met hout heeft ook nadelen, bijvoorbeeld is de hoogte die behaald kan worden beperkt omdat anders de stabiliteit niet meer te garanderen is. Bij hoogbouw wordt wel beton gebruikt, er moet dan wel een goede fundering worden gemaakt. Bij slappe (veen)grond moeten er houten of betonnen heipalen worden geslagen tot op een steviger zandlaag. Vooral in het westen van Nederland is dit gebruikelijk.

Dieren in huis

Dieren die in woningen voorkomen, naast de huisdieren, zijn huisspinnen, kakkerlakken, huiszwaluwen, faraomieren, tapijtkevers, doodskloppers, wandluizen, huismijten (miljoenen per woning) en vlooien van honden en katten. Ook kunnen zilvervisjes en pissebedden voorkomen. Voorheen kwamen ook houtwormen en boekenwormen voor, maar die zijn verdwenen met de introductie van de centrale verwarming.

Woningaanpassing

Soms wordt een woning aangepast aan een beperking van de bewoner of een van de bewoners. In Nederland wordt dit soms voor een deel vergoed op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Een voorbeeld is een aanpassing van het toilet.

Plaatsnamen in Nederland met “huis” of “huizen” erin

Sommige namen komen meer dan eens voor, als dorpsnaam, maar soms ook als naam van een buurtschap of stadswijk.

Huis in de taal

Het woord huis of thuis komt in meerdere uitdrukkingen en gezegden voor:

Huis

Thuis

Zie ook

Mediabestanden