Henotheïsme
Dit artikel gaat in op het onderwerp Henotheïsme, dat op verschillende gebieden onderwerp van belangstelling en discussie is geweest. Sinds onheuglijke tijden heeft Henotheïsme de nieuwsgierigheid en intriges van de mensheid gewekt, wat zowel bewondering als controverse heeft voortgebracht. Door de geschiedenis heen heeft Henotheïsme een belangrijke rol gespeeld in de samenleving en de manier beïnvloed waarop mensen zich verhouden tot hun omgeving en deze waarnemen. In deze zin is het essentieel om de vele facetten van Henotheïsme grondig te analyseren en te begrijpen, met als doel onze kennis en visie op de wereld om ons heen uit te breiden. Op deze manier willen we licht werpen op de verschillende implicaties en repercussies die Henotheïsme heeft gehad en nog steeds heeft.
Henotheïsme is het geloof in en mogelijke verering van meerdere goden, waarbij een god een prominente rol vervult. De term werd geïntroduceerd door Max Müller en is afgeleid van de Griekse woorden henos, één, en theos, god. Het wordt ook kathenotheïsme, inclusief monotheïsme of monarchisch polytheïsme genoemd.
Net als het monolatrisme is het henotheïsme een kruising tussen monotheïsme en polytheïsme. Het verschilt echter van monolatrisme in zoverre dat monolatrisme het geloof in meerdere goden maar de verering van slechts één god is, terwijl het henotheïsme de verering van verscheidene goden kan omvatten. Het henotheïsme staat dus dichter bij het polytheïsme dan monolatrisme.
Terwijl de monotheïst stelt dat de eigen god of godin de enige zou zijn (er is geen andere god behalve deze god), stelt de henotheïst dat de eigen god de beste is (er is geen andere god zoals deze god). Henotheïstische religies worden dan ook veelal sterk gekenmerkt door een onderwerping aan de betreffende superieur geachte godheid.
Voorbeelden van henotheïsme in de klassieke Oudheid waren de cultus van de Egyptische god Serapis en de godin Isis en de Griekse goden Dionysos, Hermes en Helios in het Romeinse rijk.
Literatuur
- F. Stolz Grundzüge der Religionswissenschaft, Göttingen, Vandenhoeck & Ruprecht, 1988
- H.S. Versnel Ter unus: Isis, Dionysos, Hermes. Three studies in henotheism, Leiden, E.J.Brill, 1990
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Henotheism op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.