In de wereld van vandaag is Causatief een onderwerp geworden dat van groot belang is voor een breed scala aan mensen. Of het nu gaat om een sociaal fenomeen, een technologische vooruitgang, een historische figuur of welk ander aspect van het moderne leven dan ook, Causatief heeft de aandacht van verschillende doelgroepen getrokken en tot intense debatten in verschillende kringen geleid. In dit artikel zullen we de verschillende aspecten met betrekking tot Causatief onderzoeken, van de oorsprong tot de huidige implicaties ervan, met als doel de lezer een alomvattende en gecontextualiseerde visie te bieden op dit momenteel belangrijke onderwerp.
| Naamvallen | ||
|---|---|---|
|
De term causatief kan verschillende betekenissen hebben.
Een overgankelijk werkwoord heet het causatief (van het Latijnse causa = oorzaak) van een onovergankelijk werkwoord als het het laten geschieden van de handeling van dat werkwoord door het lijdend voorwerp uitdrukt. In het Nederlands wordt de functie van het causatief meestal vervuld door een constructie waarin het werkwoord laten als hulpwerkwoord in combinatie met een onbepaalde wijs voorkomt, waarbij laten dan moet worden opgevat in de actieve betekenis van ervoor zorgen dat het object de handeling verricht die door de onbepaalde wijs wordt uitgedrukt.
Voor de bovenstaande betekenis wordt in het Hongaars de factitief gebruikt met de suffix -at/-et,-tat/-tet achter de stam van het werkwoord. Dit kan bij vrijwel alle werkwoorden worden toegepast. Hier wordt niet de term causatief gebruikt.
De causalis-finalis (ook wel: causatief of finalis) is een naamval die een reden, oorzaak of doel voor iets beschrijft. In het Hongaars wordt daartoe de suffix -ért gebruikt. De uitgang kan zelfstandig gebruikt worden in combinatie met bezitsuitgangen.
Het Nederlands kent slechts een beperkt aantal causatieven. De duidelijkste voorbeelden zijn:
Een causatief is dus door middel van een ablaut (=klinkerwisseling) afgeleid van een onovergankelijk grondwoord. Merk op dat er in gevallen zoals het woordenpaar temmen, tam weliswaar sprake is van een klinkerwisseling, maar niet van een causatief, want temmen drukt niet het laten plaatsvinden van een handeling uit (bovendien is tam geen werkwoord).
Er is nog een aantal paren werkwoorden waarbij het ene het causatief is van het andere, maar die minder makkelijk te herkennen zijn; ofwel doordat de betekenis van een van de werkwoorden is veranderd, ofwel doordat een van de werkwoorden in onbruik is geraakt. We geven hier vijf voorbeelden.