Boeginees

Tegenwoordig is Boeginees een onderwerp geworden dat op verschillende gebieden van groot belang en relevantie is. Met de vooruitgang van de technologie en de mondialisering heeft Boeginees een fundamentele rol in ons dagelijks leven ingenomen. Van de impact ervan op de economie tot de invloed ervan op de samenleving heeft Boeginees talloze debatten en reflecties opgeleverd. In dit artikel zullen we de verschillende dimensies van Boeginees verkennen, waarbij we het belang, de implicaties en de evolutie ervan in de loop van de tijd analyseren. Door in de wereld van Boeginees te duiken, kunnen we beter begrijpen hoe deze ons heden heeft gevormd en waar deze in de toekomst naartoe zou kunnen gaan.

Boeginees
Basa Ugi
Gesproken in Zuid-Celebes (Indonesië)
Sprekers 4 miljoen
Taalfamilie
Alfabet Lontara, Latijns alfabet
Taalcodes
ISO 639-2 bug
ISO 639-3 bug
Portaal  Portaalicoon   Taal

Het Boeginees (Basa Ugi) is een Austronesische taal die gesproken wordt op het zuidelijke deel van het Indonesische eiland Sulawesi. Door de Nederlandse kolonisatie vluchtte een deel van de Boeginese bevolking naar andere delen van het toenmalige Nederlands-Indië (Java, Kalimantan, Sumatra en de Molukken), waardoor het taalgebied van het Boeginees werd verspreid. Er zijn tussen de 3,5 en 4 miljoen sprekers.

Het is een ergatieve taal die behoort tot de Malayo-Polynesische talen binnen de Austronesische talen. Het is daardoor nauw verwant aan het Javaans, Soendanees en het Madoerees.

Als schrift werd oorspronkelijk het Lontara gebruikt, een Brahmisch schrift. Tegenwoordig wordt de taal echter dikwijls met behulp van het Latijnse schrift geschreven. Het Boeginees kan bogen op een van de langste epen uit de wereldliteratuur, de Sureq Galigo of La Galigo. Het telt ca 300.000 verzen en is bekend in vele fragmenten van manuscripten uit de dertiende tot de vijftiende eeuw. Er zijn nog maar weinig mensen die Boeginees in het oorspronkelijke schrift kunnen lezen.

Een voorbeeld van het Lontara

In 1874 publiceerden Matthes en Schröder een eerste Boegineesch-Hollandsch woordenboek[1], dat nog steeds als een belangrijk standaardwerk gezien wordt. Het werk is gebaseerd op het Lontara met een Latijnse transcriptie die echter vrij sterk afwijkt van wat nu als schrift gebruikelijk is.

Voorbeeld

Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, Artikel 1:

Boeginees Nederlandse vertaling

Sininna rupa tau ri jajiangngi rilinoe nappunnai manengngi riasengnge alebbireng.

Nappunai riasengnge akkaleng, nappunai riasengnge ati marennni na sibole bolena pada sipakatau pada massalasureng.

Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren.

Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.

Zie de Buginese uitgave van Wikipedia.