ASEAN

In dit artikel zullen we het onderwerp ASEAN vanuit verschillende perspectieven en met een brede focus onderzoeken. ASEAN is een onderwerp dat grote belangstelling en debat heeft gegenereerd in de huidige samenleving, en de relevantie ervan strekt zich uit over verschillende gebieden van het dagelijks leven. In dit artikel zullen we de verschillende aspecten van ASEAN onderzoeken, waarbij we hun impact in verschillende contexten en hun invloed op de samenleving in het algemeen analyseren. Vanaf de oorsprong tot de huidige evolutie, via de implicaties ervan op persoonlijk, professioneel en sociaal gebied, zullen we ons verdiepen in de complexiteit van var1 en zijn vele facetten. Door deze analyse proberen we een alomvattende en verrijkende visie te bieden die uitnodigt tot reflectie en debat over ASEAN en zijn plaats in onze hedendaagse realiteit.

ASEAN

(Details)    

ASEAN
Bestuurs­centrum Jakarta
Werktaal Engels[1]
Lidmaatschap Tien Aziatische staten
Oppervlakte 4.497.493 km²
Inwoners 655,9 miljoen (2019)
Dichtheid 146 inw/km²
Tijdzone +6:30 tot +9
Secr.-Generaal Vlag van Cambodja Kao Kim Hourn
Website www.asean.org

De ASEAN (Association of Southeast Asian Nations, Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties) is een organisatie van tien landen in Zuidoost-Azië. Doel is het bevorderen van economische, culturele en politieke samenwerking.

Achtergrond

De oprichting van de ASEAN kadert in de ontmanteling van de Westerse koloniale rijken in Zuidoost-Azië na de Tweede Wereldoorlog. Van de oprichtende lidstaten was alleen Thailand nooit rechtstreeks gekoloniseerd, maar ook van dat land was de bewegingsruimte beperkt gebleven door ongelijke verdragen met, en politieke druk door, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Eerdere pogingen tot formele multilaterale samenwerkingsverbanden waren:[2]

  • Het Pact van Manila ("Zuidoost-Aziatisch Collectief Defensieverdrag") was een defensieve militaire alliantie tegen de uitbreiding van het communisme; dit pact gaf aanleiding tot de oprichting van de Zuidoost-Aziatische Verdragsorganisatie, waarvan de naam herinnerde aan die van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie maar die veel minder reële militaire slagkracht bevatte.
  • De Aziatisch-Afrikaanse Bandungconferentie, geopend op 18 april 1955, benadrukte de neutraliteit van de deelnemende landen in de Koude Oorlog. Ze werd gevolgd door de conferentie van Belgrado der Niet-Gebonden Landen in 1961.
  • De Maleise prins en eerste minister Tunku Abdul Rahman verenigde in 1959 slechts twee andere staten (Thailand en de Filipijnen) onder het South East Asia Friendship and Economic Treaty; niet-gebonden landen vreesden dat het samenwerkingsverband te sterk zou aanleunen bij de pro-Westerse koers van de oprichters.
  • In juni 1961 tekenden dezelfde 3 landen de Association of Southeast Asia, een losse groepering zonder beleidsverbintenissen die de onafhankelijkheid van haar leden in gevaar kon brengen. De samenwerking werd doorkruist door onenigheid tussen Maleisië en de Filipijnen over de bestemming van de voormalige Britse territoria in het noorden van het eiland Borneo.
  • Op 31 juli 1963 tekenden Maleisië, de Filipijnen en Indonesië in Manilla de MAPHILINDO-overeenkomst met als hoofddoel de zelfbeschikking van het volk van Noord-Borneo onder toezicht van de Verenigde Naties. Het resultaat van de VN-bemiddeling, de toevoeging van dit gebied aan Maleisië, gaf echter aanleiding tot een reeks militaire conflicten met Indonesië die bekend geworden zijn onder de naam Konfrontasi. Pas nadat in augustus 1966 een vredesverdrag was getekend, werd ASEAN mogelijk.

Oprichting

De ASEAN werd op 8 augustus 1967 opgericht door de Filipijnen, Indonesië, Maleisië, Singapore en Thailand met de Bangkokverklaring (Bangkok Declaration of officieel The Asean Declaration).[3] De voornaamste aanleiding tot de oprichting was de angst voor de toenemende invloed van het communisme in dit deel van de wereld. Verder stelde de organisatie zich vooral economische groei ten doel, evenals maatschappelijke en culturele vooruitgang. In de tijd hierna ontwikkelde de ASEAN zich tot de effectiefste internationale organisatie in heel Azië, waarvan de lidstaten elkaar onderling steeds meer gingen steunen in reactie op het opkomende communisme.

Op 7 januari 1984 werd het pas onafhankelijke Brunei lid. Hiermee kwam een einde aan zowel de Britse koloniale aanwezigheid in Zuidoost-Azië als de spanningen tussen Maleisië en Indonesië, die beiden aanspraak hadden gemaakt op het gebied.[4]

Indochina

De volgende voor de hand liggende kandidaten voor de uitbreiding van ASEAN waren de landen van Indochina: Birma (het huidige Myanmar), Cambodja, Laos en Vietnam. Daarvoor zou echter eerst vrede moeten ontstaan tussen die landen onderling, en een normalisering van de politieke situatie in Birma.

Tijdens de Cambodjaans-Vietnamese Oorlog van 1978-1992, waarbij het regime van Pol Pot werd verdreven naar buurland Thailand, koos men binnen de ASEAN de zijde van Pol Pot.[5] Na het herstel van het democratische koninkrijk Cambodja in mei 1993 konden de betrekkingen met de zogenaamde CLMV (Cambodja, Laos, Myanmar, Vietnam) genormaliseerd worden en in juli 1995 trad Vietnam toe als 7de lid van ASEAN. De drie anderen zouden normaal in december 1997 volgen, maar uiteindelijk werden het er slechts 2; de toetreding van Cambodja werd nog 2 jaar vertraagd door de machtsgreep van de communistische co-premier Hun Sen.[4]

Economische verbreding

De landen telden in 2002 samen 500 miljoen inwoners. Het bruto binnenlands product bedroeg 700 miljard dollar; en de groei lag boven de 4 procent. In 2016 is de ASEAN met haar 625 miljoen inwoners groter dan de Europese Unie (EU).

Op 6 oktober 2003 begon een tweedaagse topconferentie op het eiland Bali. Op 7 oktober 2003 werd het Verdrag van Bali getekend, een overeenkomst die voorziet in een economische gemeenschap die uiterlijk in 2020 een feit moet zijn.

In 2007 zijn in het ASEAN-handvest (ASEAN Charter) allerlei extra zaken over het samenwerkingsverband vastgelegd, waaronder de doelen, de oprichting van een mensenrechtenorganisatie, de poging om een positie te krijgen binnen de Verenigde Naties, toename van het aantal topconferenties naar twee per jaar, en het gebruik van de ASEAN-vlag, het volkslied en de jaarlijkse ASEAN-dag op 8 augustus (de oprichtingsdatum).[6]

Leden

Zie ook de Lijst van lidstaten van de ASEAN
Staat Hoofdstad Lid sinds Oppervlakte
(km2)
Vlag van Brunei Brunei Bandar Seri Begawan 7 januari 1984 5.765
Vlag van Cambodja Cambodja Phnom Penh 30 april 1999 181.035
Vlag van Filipijnen Filipijnen Manilla 8 augustus 1967 300.000
Vlag van Indonesië Indonesië Jakarta 8 augustus 1967 1.860.360
Vlag van Laos Laos Vientiane 23 juni 1997 236.800
Vlag van Maleisië Maleisië Kuala Lumpur 8 augustus 1967 330.252
Vlag van Myanmar Myanmar Naypyidaw 23 juli 1997 676.577
Vlag van Singapore Singapore Singapore 8 augustus 1967 710
Vlag van Thailand Thailand Bangkok 8 augustus 1967 513.120
Vlag van Vietnam Vietnam Hanoi 28 juli 1995 331.051
ASEAN totaal 4.435.670

In de onderstaande tabel staan een aantal belangrijke gegevens met betrekking tot de huidige lidstaten van de ASEAN. Opvallend zijn de grote verschillen in economische welvaart tussen de landen. Singapore spant de kroon met een BNP per hoofd van bijna US$ 44.000, dit is 60 maal hoger dan in Cambodja en Myanmar. De gegevens hebben betrekking op het jaar 2010:[7]

Staat Inwoners
(x 1000) 		BBP
(US$ miljoen) 		BBP
(in US$
per hoofd) 		BBP
(in PPP$
per hoofd)
Vlag van Brunei Brunei 415 12.402 29.915 46.811
Vlag van Cambodja Cambodja 15.269 11.168 731 1.898
Vlag van Filipijnen Filipijnen 94.013 189.326 2.014 3.741
Vlag van Indonesië Indonesië 234.181 708.032 3.023 4.403
Vlag van Laos Laos 6.230 6.508 1.045 2.585
Vlag van Maleisië Maleisië 28.909 238.849 8.262 14.361
Vlag van Myanmar Myanmar 60.163 43.025 715 1.273
Vlag van Singapore Singapore 5.077 223.015 43.929 57.505
Vlag van Thailand Thailand 67.312 318.709 4.735 8.701
Vlag van Vietnam Vietnam 86.930 107.650 1.238 3.351
ASEAN totaal 598.498 1.858.683 3.106 5.193

Voor 2015 waren de belangrijkste gegevens als volgt.[8] In de periode 2010-2015 is de bevolking gemiddeld met 1% op jaarbasis toegenomen. Vietnam en Laos hebben de snelste economische groei doorgemaakt in deze periode.

Staat Inwoners
(x 1000) 		Bevolkings-
dichtheid
(p/km²) 		BBP
(US$ miljoen) 		BBP
(in US$
per hoofd) 		BBP
(in PPP$
per hoofd)
Vlag van Brunei Brunei 417 72,3 12.909 30.942 87.117
Vlag van Cambodja Cambodja 15.405 85,1 18.463 1.199 3.578
Vlag van Filipijnen Filipijnen 101.562 338,5 289.502 2.850 7.241
Vlag van Indonesië Indonesië 255.462 133,5 857.603 3.357 11.108
Vlag van Laos Laos 6.902 29,1 12.639 1.831 5.466
Vlag van Maleisië Maleisië 30.485 92,3 294.390 9.657 26.515
Vlag van Myanmar Myanmar 52.476 77,6 65.392 1.246 5.275
Vlag van Singapore Singapore 5.535 7967,1 291.938 52.744 85.021
Vlag van Thailand Thailand 68.979 134,4 395.726 5.737 16.064
Vlag van Vietnam Vietnam 91.713 277,1 193.407 2.109 6.083
ASEAN totaal 628.937 140,1 2.431.969 4.632 11.009

Kandidaat-lidstaten

Literatuur

  • (en) Weatherbee, Donald E. (2019). ASEAN's Half Century: A Political History of the Association of Southeast Asian Nations. Rowman & Littlefield, Lanham, Maryland. ISBN 9781442272514.

Zie ook

Commons heeft media­bestanden in de categorie ASEAN.