2001

Zie 2001 (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van 2001.

Het jaar 2001 was het eerste jaar in de 21e eeuw en het allereerste jaar in het 3e millennium volgens de christelijke jaartelling. Er is hier gecorrigeerd voor de millenniumvergissing.

Gebeurtenissen

Zie voor meer gebeurtenissen de maandartikelen in de infobox.

januari

1 - cafébrand in Volendam eist het leven van veertien jonge mensen en meer dan 150 jongeren lopen ernstige brandwonden op.
1 - In de Europese Unie moeten voortaan alle slachtrijpe runderen van 30 maanden en ouder op BSE worden getest.
11 - De eerste gevangenen arriveren in de Amerikaanse enclave Guantanamo Bay.
15 - De Engelstalige Wikipedia gaat van start. Het is de eerste versie van de internetencyclopedie Wikipedia.
20 - George W. Bush legt de eed af als 43ste president van de Verenigde Staten. Hij volgt hiermee Bill Clinton op.
26 - Bij een zware aardbeving (7,9 op de schaal van Richter) in India, in de buurt van de Pakistaanse grens, vallen 22 000 doden. Een groot deel van de deelstaat Gujarat wordt verwoest.

februari

1 - In Kamp Zeist bij Soesterberg wordt de Libische geheim agent Al-Megrahi tot levenslang veroordeeld voor de Lockerbie-aanslag. Hij is door Schotse rechters veroordeeld volgens Schots recht.
Ariel Sharon wordt gekozen tot premier van Israël.
20 - Er wordt in Groot-Brittannië bij 20 varkens mond-en-klauwzeer (MKZ) ontdekt.

maart

3 - Jan Eijkelboom wordt stadsdichter van Dordrecht en daarmee de eerste stadsdichter van Nederland.
begin maart - De Boeddha's van Bamyan, die tot het werelderfgoed behoren, worden door de Taliban opgeblazen.
21 - De MKZ-crisis breekt uit in Nederland.
26 - In Hebron vindt de moord op Shalhevet Pass plaats. De dood van de acht maanden oude baby maakt veel los in Israël.
27 - Bij een treinbotsing in het Waals-Brabantse Pécrot vallen 8 doden. Eén trein reed kilometerslang over het verkeerde spoor.

april

1 - Nederland beleeft een primeur als de wet van kracht wordt die het huwelijk tussen twee personen van gelijk geslacht, in de volksmond ook wel het homohuwelijk genoemd, mogelijk maakt. De Amsterdamse burgemeester Job Cohen verbindt als ambtenaar van de burgerlijke stand vier homoparen in de echt.
1 - Er bestaat in België nog slechts één politiedienst: de geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus, zijnde de federale en de lokale politie.
28 - Met een Russische raket wordt de Amerikaanse zakenman Dennis Tito als eerste ruimtetoerist gelanceerd. Hij blijft 8 dagen in de ruimte.

mei

1 - Een grote brand in het attractiepark Phantasialand verwoest de Grand Canyon Bahn en Gebirgsbahn.
16 - Liverpool wint de UEFA Cup. In de finale in Dortmund zegeviert de Engelse voetbalclub met 5-4 ten koste van het Spaanse Deportivo Alavés.
23 - FC Bayern München wint de Champions League. In de finale in Milaan zegeviert de Duitse voetbalclub na strafschoppen (5-4) ten koste van het Spaanse Valencia.

juni

1 - Koning Birendra van Nepal, en diverse andere leden van de koninklijke familie, worden gedood door kroonprins Dipendra, die daarna ook zichzelf doodt.
19 - De Nederlandstalige Wikipedia gaat van start.
28 - De Servische oud-president Slobodan Milosevic wordt overgebracht naar Nederland voor berechting door het Joegoslaviëtribunaal.
30 - België opent het eerste officiële naaktstrand bij de kustplaats Bredene.

juli

11 - Herman Brood pleegt op 54-jarige leeftijd zelfmoord door van het Hilton Hotel in Amsterdam te springen.
17 - Het Nederlandse leger krijgt voor het eerst een vrouw als bataljonscommandant: Leanne van den Hoek.
19 - In Tsjaad wordt een zeven miljoen jaar oude schedel van de Sahelanthropus gevonden door de antropoloog Djimdoumalbaye Ahounta.
20 - Het televisieprogramma Opgelicht onthult dat het Tweede Kamerlid Tara Singh Varma (GroenLinks) heeft gelogen over haar ongeneeslijke ziekte.
De vulkaan Etna barst uit. Dit is de grootste uitbarsting in de laatste 100 jaar.

augustus

26 - In het Wagener-stadion in Amstelveen verliest de Nederlandse vrouwenhockeyploeg met 3-2 van Argentinië in de finale van de strijd om de Champions Trophy.

september

11 - Terroristische aanvallen op de Twin Towers van het World Trade Center in New York en het Pentagon in Washington D.C. Zie aanslagen op 11 september 2001.
12 - De NAVO verklaart voor de eerste keer in haar geschiedenis Artikel 5 van toepassing, waarin staat dat als een lid wordt aangevallen dit beschouwd wordt als een aanval op alle lidstaten.
17 - De handel op Wall Street wordt hernomen na 4 dagen sluiting - De Dow Jones-index zakt met ongeveer 650 punten.
21 - In Toulouse wordt de chemische fabriek van AZF totaal verwoest door een explosie, waarbij 31 doden en 2500 gewonden vallen.
30 - Het Angolees voetbalelftal wint de vijfde editie van de COSAFA Cup door in de finale (over twee wedstrijden) Zimbabwe te verslaan.

oktober

7 - Aanval Amerikaanse en Britse strijdkrachten op doelen in Afghanistan. Begin van de strijd tegen het terrorisme.
8 - Bij een botsing tussen een vliegtuig van de SAS en een Duits privévliegtuig op de luchthaven van Milaan komen 118 mensen om het leven.
24 - In de Gotthardtunnel botsen twee vrachtwagens op elkaar, waardoor brand ontstaat. Door de rookontwikkeling komen elf mensen om het leven.

november

6 - De Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena wordt failliet verklaard door de handelsrechtbank.
9 - In het televisieprogramma Zembla onthult Ad Bos een omvangrijke fraude bij de aanbesteding van openbare werken door de overheid. Grote aannemers verdelen in het geheim de opdrachten en maken afspraken over de inschrijvingen.
12 - De Noordelijke Alliantie verovert de Afghaanse hoofdstad Kaboel op de Taliban.
12 - Om circa 09.15 uur plaatselijke tijd stort een Airbus A300, vlucht 587 met bestemming Dominicaanse Republiek, neer op de New Yorkse woonwijk Queens. De aanwijzingen duiden volgens deskundigen niet op terrorisme. Het vliegtuig vervoert 246 (volgens sommige bronnen 255) passagiers en negen bemanningsleden; 150 van de inzittenden zijn Dominicanen. Geen van de inzittenden overleeft het ongeluk. Het betekent het tweede vliegtuigdrama in New York in twee maanden tijd.
25 - Officiële oprichting van de partij Leefbaar Nederland, bedoeld als koepel voor de succesvolle lokale Leefbaar-partijen. Pim Fortuyn wordt tot lijsttrekker gekozen.

december

5 - Aan het slot van de Conferentie op de Petersberg worden internationale afspraken gemaakt over de wederopbouw van Afghanistan.
15 - De toren van Pisa (Italië) wordt heropend voor publiek, na een restauratie die 11 jaar heeft geduurd.
20 - In Vlaanderen valt de Volksunie uiteen in het links-liberale spirit en de rechts-liberale Nieuw-Vlaamse Alliantie.

zonder datum

Het beroemde boek Cosmographiae Introductio, geschreven door Matthias Ringmann of Martin Waldseemüller, wordt gekocht door het Library of Congress.
In België krijgen de gewesten meer verantwoordelijkheden.
Zware gevechten tussen het Israëlische leger en Palestijnen.
Begin van de tribunalen rond de volkerenmoord in Rwanda.
Grensconflicten tussen Belize en Guatemala.

Film

Zie Film in 2001 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

Klassieke muziek

1 maart: eerste uitvoering van Whitescape van Sally Beamish
10 juli: eerste uitvoering van Sonate voor cello en piano nr. 1 van Einojuhani Rautavaara
10 augustus: eerste uitvoering van het Tubaconcert van Kalevi Aho
6 december: eerste uitvoering van Symfonische dansen van Kalevi Aho

Populaire muziek

Bestverkochte singles in Nederland:

Starmaker - Damn (I Think I Love You)
Kylie Minogue - Can't Get You Out Of My Head
Alicia Keys - Fallin'
Shaggy feat. RikRok - It Wasn't Me
Def Rhymz - Puf / Schudden
Shaggy feat. Rayvon - Angel
One Day Fly - I Wanna Be A One Day Fly
Atomic Kitten - Whole Again
De Poema's - Zij Maakt Het Verschil
Christina Aguilera, P!nk, Lil' Kim & Mýa - Lady Marmalade

Bestverkochte albums in Nederland:

K-otic - Bulletproof
Alessandro Safina - Insieme A Te
Anastacia - Not That Kind
Destiny's Child - Survivor
K3 - Alle Kleuren
Andrea Bocelli - Cieli di Toscana
U2 - All That You Can't Leave Behind
Live - V
Twarres - Stream
Mark Knopfler - Sailing To Philadelphia

Bestverkochte singles in Vlaanderen:

Geri Halliwell - It's Raining Men
Wheatus - Teenage Dirtbag
Safri Duo - Played-A-Live (The Bongo Song)
K3 - Tele-Romeo / Blub, ik ben een vis!
Shaggy feat. Rayvon - Angel
Shaggy feat. RikRok - It Wasn't Me
Gigi d'Agostino - La passion
Kylie Minogue - Can't Get You Out Of My Head
Afroman - Because I Got High
Twarres - Wêr bisto

Literatuur

De van Trinidad afkomstige schrijver Sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
De Duitse schrijfster Friederike Mayröcker ontvangt de Georg-Büchner-Preis

Beeldende kunst

Windhover (2001) Lenton Parr, Melbourne
Slow Motion (2001) Nigel Hall, Mannheim
Frog with umbrella (2001) Karel Appel, Beeldengalerij P. Struycken Spui, Den Haag
Katvogel (geplaatst 2001) Corneille, Heerhugowaard

Bouwkunst

Het Guggenheim Hermitage Museum, ontworpen door de Nederlandse architect Rem Koolhaas wordt geopend.

Geboren

Januari

2 - Mohamed Rashid, Nederlands-Somalische influencer
2 - Wakaba Higuchi, Japans kunstschaatsster
2 - Siebe Vandermeulen, Belgisch voetballer
3 - Deni Avdija, Israëlisch basketballer
4 - Veronika Stepanova, Russisch langlaufster
7 - Dennis Foggia, Italiaans motorcoureur
9 - Zeke Nnaji, Amerikaans basketballer
9 - Rodrygo, Braziliaans voetballer
12 - Romée Leuchter, Nederlands voetbalster
14 - Myron Boadu, Nederlands voetballer
17 - Enzo Fernández, Argentijns voetballer
18 - Sebastian Priaulx, Brits autocoureur
20 - Brooks Curry, Amerikaans zwemmer
24 - Hunter Armstrong, Amerikaans zwemmer
25 - Megan Gilkes, Canadees autocoureur
26 - Ai Ogura, Japans motorcoureur
26 - Isaac Okoro, Amerikaans basketballer
27 - Thomas Ceccon, Italiaans zwemmer
27 - Fan Zhengyi, Chinees snookerspeler
28 - Katharine Berkoff, Amerikaans zwemster
29 - Reda Akbib, Belgisch voetballer

Februari

1 - Shaun Maswanganyi, Zuid-Afrikaans atleet
2 - Connor Gibbs, Amerikaans acteur
4 - Andrea Carboni, Italiaans voetballer
7 - Cheick Touré, Nederlands voetballer
7 - Roderick Hampton, Amerikaans basketballer
9 - Vincent Visser, Nederlands acteur
12 - Nicolò Fagioli, Italiaans voetballer
16 - Giorgio Carrara, Argentijns autocoureur
19 - Sava-Arangel Čestić, Servisch-Duits voetballer
19 - David Mazouz, Amerikaans acteur
22 - Abigail Strate, Canadees schansspringster
25 - Vernon Carey Jr., Amerikaans basketballer

Maart

4 - Freya Anderson, Brits zwemster
4 - Charles Milesi, Frans autocoureur
6 - Christian Bogle, Amerikaans autocoureur
6 - Aryana Engineer, Canadees actrice
6 - Zoi Sadowski-Synnott, Nieuw-Zeelands snowboardster
8 - Sarah Dekker, Nederlands handbalster
9 - Jacob Abel, Amerikaans autocoureur
9 - Noa Wildschut, Nederlands concertvioliste
10 - Charles De Ketelaere, Belgisch voetballer
11 - Amin Sarr, Zweeds voetballer
16 - Oblique Seville, Jamaicaans atleet
17 - Pietro Pellegri, Italiaans voetballer
20 - Tijmen van Loon, Nederlands baanwielrenner
20 - Jérémie Luvovadio Belgisch voetballer
20 - Nikita Vlasenko, Zwitsers-Oekraïens voetballer
23 - Anna Hall, Amerikaans atlete
28 - Hannah Auchentaller, Italiaans biatlete
30 - Anastasija Potapova, Russisch tennisspeelster
31 - James Wiseman, Amerikaans basketballer

April

1 - Marte Leinan Lund, Noors noordse combinatieskiester
1 - Rémy Vita, Malagassisch-Frans voetballer
2 - Takeru Otsuka, Japans snowboarder
3 - Caspar Corbeau, Nederlands zwemmer
6 - Oscar Piastri, Australisch autocoureur
6 - Kira Lewis, Amerikaans basketballer
10 - Lilou Wadoux, Frans autocoureur
11 - Manuel Ugarte, Uruguayaans voetballer
13 - Josh Rock, Noord-Iers darter
19 - Éliot Grondin, Canadees snowboarder
19 - Gustav Isaksen, Deens voetballer
19 - Micky van de Ven, Nederlands voetballer
22 - Jana Van Lent, Belgisch atlete
29 - Ayrton Simmons, Brits-Spaans autocoureur
30 - Nathan Collins, Iets voetballer
30 - Elien Vekemans, Belgisch atlete

Mei

4 - Nicolas Seiwald, Oostenrijks voetballer
6 - Úmaro Embaló, Portugees-Guinee-Bissaus voetballer
7 - Coby Carrozza, Amerikaans zwemmer
8 - Quinn Simmons, Amerikaans wielrenner
12 - Megan Oldham, Canadees freestyleskiester
13 - Leon Maloney, Engels voetballer
14 - Maarten Wilmink, Nederlands organist
20 - Maxim Gullit, Nederlands voetballer
21 - Tigo Zijlstra, Nederlands youtuber (overleden 2021)
22 - Isaiah Stewart, Amerikaans basketballer
27 - Benjamin Romeyns, Belgisch voetballer
29 - Anthony Rouault, Frans voetballer
30 - Patrick Wimmer, Oostenrijks voetballer
31 - Taylor Booth, Amerikaans-Italiaans voetballer
31 - Helene Marie Fossesholm, Noors langlaufster
31 - Iga Świątek, Pools tennisspeelster

Juni

1 - Noè Ponti, Zwitsers zwemmer
6 - Cole Hocker, Amerikaans atleet
11 - Osame Sahraoui, Noors-Marokkaans voetballer
11 - Nicholas Spinelli, Italiaans motorcoureur
12 - Camille Dhont, Belgisch zangeres
12 - Théo Maledon, Frans basketballer
16 - Anuna De Wever, Belgisch klimaatactivist
16 - Victor Martins, Frans autocoureur
17 - Jurriën Timber, Nederlands voetballer
17 - Quinten Timber, Nederlands voetballer
18 - Levy Frauenfelder, Nederlands darter
22 - Maellyse Brassart, Belgisch gymnaste
27 - Chelsea Hodges, Australisch zwemster

Juli

6 - Rasmus Lindh, Zweeds autocoureur
6 - Marie Wegener, Duits zangeres
10 - Shao Qi, Chinees freestyleskiester
12 - Kaylee McKeown, Australisch zwemster
12 - Yari Verschaeren, Belgisch voetballer
18 - Enzo Fittipaldi, Braziliaans autocoureur
19 - Aleksandr Smolyar, Russisch autocoureur
20 - Álex Baena, Spaans voetballer
20 - Brad Benavides, Amerikaans-Spaans autocoureur
20 - Pim Ronhaar, Nederlands veldrijder
21 - Morgan Hurd, Amerikaans gymnaste
23 - Christian Lundgaard, Deens autocoureur
24 - Stan Van Dessel, Belgisch voetballer
27 - Killian Hayes, Frans basketballer
29 - Tijl De Decker, Belgisch wielrenner (overleden 2023)
30 - Nina Hespel, Belgisch atlete
31 - Analia Pigrée, Frans zwemster
31 - Alex Walsh, Amerikaans zwemster

Augustus

1 - Scottie Barnes, Amerikaans basketballer
4 - Mac Forehand, Amerikaans freestyleskiër
5 - Anthony Edwards, Amerikaans basketballer
5 - Ren Sato, Japans autocoureur
6 - Ty Simpkins, Amerikaans acteur
16 - Ido Cohen, Israëlisch autocoureur
17 - Nazim Azman, Maleisisch autocoureur
18 - Alexander Steen Olsen, Noors alpineskiër
21 - Nico Gruber, Oostenrijks autocoureur
22 - LaMelo Ball, Amerikaans basketballer
22 - Aigul Gareeva, Russisch wielrenster
24 - Naomi Visser, Nederlandse gymnaste
25 - Gonçalo Inácio, Portugees voetballer
26 - Patrick Williams, Amerikaans basketballer
29 - Luca Bernardi, San Marinees motorcoureur
30 - Ibrahim Salah, Belgisch voetballer
31 - Silke Holkenborg, Nederlands zwemster
31 - Sergio Tremour, Nederlands voetballer

September

3 - Kata Blanka Vas, Hongaars wielrenster en mountainbikester
3 - Kaia Gerber, Amerikaans model
3 - Sting Ray Robb, Amerikaans autocoureur
4 - Froukje Veenstra, Nederlands singer-songwriter
7 - Jason Dupasquier, Zwitsers motorcoureur (overleden 2021)
9 - Alexandre Penetra, Portugees voetballer
9 - Bryan Zaragoza, Spaans voetballer
11 - Joseph Fahnbulleh, Liberiaans atleet
12 - Charles Leong, Macaus autocoureur
12 - Iris Verhoek, Nederlands zangeres
17 - Elena Gaskell, Canadees freestyleskiester
19 - Diant Ramaj, Duits-Kosovaars voetballer
20 - Federico Burdisso, Italiaans zwemmer
20 - Julia Pereira de Sousa-Mabileau, Frans snowboardster
21 - Delphine Nkansa, Belgisch atlete
22 - Ayumu Iwasa, Japans autocoureur
26 - Laurin Heinrich, Duits autocoureur
27 - David Malukas, Amerikaans autocoureur
27 - Yuto Totsuka, Japans snowboarder

Oktober

Caleb McLaughlin,
geboren op 13 oktober

3 - Leafs, Nederlands rapper
11 - Jack Young, Noord-Iers autocoureur
13 - Caleb McLaughlin, Amerikaans acteur
13 - Celestino Vietti, Italiaans motorcoureur
18 - Danial Frost, Singaporees autocoureur
19 - Jolien Corteyn, Belgisch schermster
23 - David Schumacher, Duits autocoureur
25 - Elisabeth van België, Belgisch prinses
25 - Marita Kramer, Nederlands-Oostenrijks schansspringster
26 - Carson Foster, Amerikaans zwemmer
27 - Michael Belov, Russisch autocoureur
31 - Esteban Muth, Belgisch autocoureur

November

8 - Johannes Lamparter, Oostenrijks noordse combinatieskiër
10 - Rafael Villagómez, Mexicaans autocoureur
14 - Maité Beernaert, Belgisch atlete
14 - Quilindschy Hartman, Nederlands voetballer
15 - Alexia Paganini, Zwitsers-Amerikaans kunstschaatsster
17 - Kate Douglass, Amerikaans zwemster
19 - Aidan Mikdad, Nederlands pianist
23 - Tess Ledeux, Frans freestyleskiester
23 - Nico Porteous, Nieuw-Zeelands freestyleskiër
27 - Aimar Oroz, Spaans voetballer
29 - Thijs Jansen, Nederlands voetballer

December

1 - Aiko, prinses Toshi, Japans prinses
1 - Alice Robinson, Nieuw-Zeelands alpineskiester
12 - Eirin Maria Kvandal, Noors schansspringster
14 - Reira Iwabuchi, Japans snowboardster
15 - Zoë Sedney, Nederlands atlete
18 - Billie Eilish, Amerikaans zangeres
20 - Sepp van den Berg, Nederlands voetballer
20 - Omar Rekik, Tunesisch-Nederlands voetballer
21 - Alonso López, Spaans motorcoureur
24 - Emma Weyant, Amerikaans zwemster
26 - Aleksej Pokuševski, Servisch basketballer
27 - Lukas Märtens, Duits zwemmer
31 - Tomoru Honda, Japans zwemmer

Overleden

Zie Lijst van personen overleden in 2001 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Weerextremen in België

7 februari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 10,8 °C.
12 februari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 11,9 °C.
13 februari: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 19 mm.
14 april: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 2,3 °C.
15 april: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 18 mm.
april: april met hoogste neerslagtotaal: een neerslagtotaal met 134,3 mm (normaal 53,1 mm).
15 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 25,2 °C.
24 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 24,3 °C en hoogste maximumtemperatuur: 30,3 °C.
25 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 25,5 °C.
26 augustus: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26,7 °C en hoogste maximumtemperatuur: 32,9 °C.
3 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 18 mm.
9 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 28 mm.
16 september: hoogste etmaalsom van de neerslag ooit op deze dag: 23 mm.
september: September met hoogste neerslagtotaal: een neerslagtotaal met 199,4 mm (normaal 69,8 mm).
13 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 18,9 °C en hoogste maximumtemperatuur: 23,8 °C.
20 oktober: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 17,6 °C.
oktober: Oktober met hoogste gemiddelde dampdruk: 14,1 hPa (normaal 10,8 hPa).
oktober: Oktober met hoogste gemiddelde minimumtemperatuur: 11,2 °C (normaal 7,2 °C).
oktober: Oktober met hoogste gemiddelde temperatuur: 14,4 °C (normaal 10,5 °C).
1 december: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 12,7 °C.
Jaarrecord: Natste jaar ooit: neerslag 1089 mm (normaal 804,8 mm).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2014 met aanvullingen

Mediabestanden